In Kiendops Oorlog brengt Janneke Holwarda (1953) ons in aanraking met Willem Rijnen, een knaap die als 14-jarige de evacuatie uit Arnhem ondergaat en amper een jaar later als volwassene de bevrijding tegemoet treedt. Twaalf spannende maanden met zoveel inhoud dat een kind er in record tempo door het stadium van volwassenheid bereikt. Zowel psychologisch als moreel.
Holwarda bewapent hem met het ruwe taalgebruik dat vloekt als het uit de mond van een tiener komt: te grote stappen ineens, te grote verantwoordelijkheden. Vijf hoofdstukken, gecomponeerd met korte afgemeten zinnen, zeer beeldend beschreven. Zo van de schoolbank verzeild raken in een situatie met dwarrelende lijken. Boeiende karakterschetsen, wervelende dialogen, gespierde taal die wel een ons of wat minder kon. Maar oorlog maakt onverschillig.
De lezer krijgt een goede indruk van de kommer en kwel die evacuatie met zich meebrengt. Het ergens bij inwonen met verlies aan identiteit die zich stapelt op alle materiële nood. De verschrikkingen van een oorlog in combinatie met de gevoeligheden die kleven aan de nakende adolescentie slaan een kind volledig uit het lood. Het gefaseerde in de groei valt weg. Respectloosheid ten opzichte van de eigen ouders: niet: ze hebben het moeilijk, maar zakken lullig door de hoeven.
Een boeiende schakeling van het heden naar het verleden en terug. Nog niet eens een puber en dan al besluiten moeten nemen die een volwassene moeilijk vallen. Toegespitst op een gezin waar de noden zich samen ballen. De fantasieën over het andere geslacht die sneven door bombardementen. Mooi weergegeven stemmingen in uniek taalgebruik, doorschoten met veel humor. Als de jaren van verwerking wegvallen schiet de stabiliteit van de rem met alle gevolgen van dien.
Tussen twee haakjes: Kiendop is de naam die de vader geeft aan zijn jongste spruit. Het verhaal heeft sterke raakvlakken met de oorlogsjeugd van jazzmusicus Willem Reinen (1930). Door hem aan Holwarda geopenbaard. Geromantiseerd, met een overmaat aan emoties en recht toe recht aan zinnen. Holwarda is een meester in het schetsen van dwarsverbanden, waardoor je voortdurend wordt verrast. Kiendops Oorlog bezorgt de jeugd van nu een goed idee van datgene wat leeftijdgenoten toen voor de kiezen kregen. Gedurfd, met schokkend taalgebruik, wat voor opvoeders flink wat slikken vergt.
