Schrijnend mooi!

Als een uitgever mij min of meer persoonlijk een boek komt aanprijzen als ‘tragikomisch literair bonbonnetje’, zet ik alles op scherp. Eerst lezen, dan geloven. Dus ik las, en las door, en herlas, en… kon al snel niet veel anders dan instemmend knikken. Al in de proloog, nauwelijks anderhalve pagina lang, krijgt de lezer van Maan op de heenweg meer dan medelijden met het jonge, lieve meisje Dirkje en de nare, kille wereld waarin zij opgroeit. Of beter, zichzelf moet laten opgroeien. Want aan haar ouders heeft ze niet veel. Moeder is alcoholist en scharrelt naar hartenlust. Vader ontvlucht het gezin nadat Dirkjes zusje, ‘een ongelukje’, geboren is. Gelukkig weet Janneke Holwarda voortdurend één lichtpuntje brandend te houden: de hoop op verlossing uit alle ellende. Maar hoe, wanneer en waar gaat de wijze Dirkje die redding vinden?
Janneke Holwarda kan de dingen mooi en raak zeggen. Als de vriendinnen van Dirkje graag haar huis willen zien: ‘Ze vinden het denk ik fijn om te weten waar ik ben als ik niet bij hen ben.’ Over de begrafenis van oma: ‘Ik mag niet mee omdat ik niet oud genoeg ben voor de dood.’ Over haar moeder: ‘Mijn moeder doet nooit wat iedereen doet. Daar houd ik rekening mee. Het werkt in mijn voordeel dat ik dat doorheb, en in haar nadeel omdat zij niet weet dat ik dat weet.’ Alleen een kniesoor kan iets opmerken over die twee herhalingen in dit verhaal waarin geen enkel woord te veel past. Daarom wijs ik liever op de gevoelens van vertedering en afschuw waartussen de lezer bij voortduring laveert. Hij of zij hangt met regelmaat tussen hoop en vrees en kan niet anders dan een diepe zucht slaken na het lezen van het slot. Ik sluit een biggelende traan niet uit.